Het is algemeen bekend dat stress gevolgen kan hebben voor je algehele gezondheid, maar wat doet stress met je huid? Iedereen heeft stress, dit hoort bij het leven. Onze fysiologische reactie op stress wordt grotendeels bepaald door onze hormonen. Wanneer we langere tijd veel stress ervaren, spreken we van chronische stress. Chronische stress zorgt ervoor dat bepaalde hormonen niet meer dalen naar het voormalige niveau, met als gevolg dat ons lichaam meer cortisol en adrenaline blijft aanmaken.
Slechte huid door stress
“Complete freedom from stress is death.” aldus Hans Seyle, pionier op het gebied van endocrinologie en grondlegger van het wetenschappelijk concept van stress. Hij deed diepgaand onderzoek naar hoe ons lichaam reageert op de vele stressoren die we tegenwoordig te verduren krijgen en was de eerste die goede- en slechte stress categoriseerde (eustress en distress).
De eerste verwijst naar stress als een uitdaging en een drijvende kracht die ons motiveert om actie te ondernemen en veranderingen door te voeren. Wanneer we tijdelijk stress ervaren, stimuleert dit allerlei positieve processen in ons lichaam. Als deze stressreactie aanhoudt gaat dit echter ten koste van onze gezondheid en het visuele resultaat hiervan toont genadeloos op je huid.
Wat doet stress met je lichaam?
Over het algemeen ontstaat stress wanneer we onder mentale, fysieke of emotionele druk staan en deze druk ons aanpassingsvermogen overschrijdt. Ons lichaam moet ons als het ware een “extra trap” geven om door te gaan en obstakels of gevaar te overwinnen. Het lichaam communiceert met de cellen en de grotere organen via de enige taal die het kan spreken - de hormonen. Wanneer we dealen met stress wordt er meer van het corticotropine-releasing hormoon aangemaakt. Ons lichaam reageert hierop door de aanmaak van cortisol en adrenaline te stimuleren.
Wanneer je lichaam stress ervaart zorgen onze hormonen ervoor dat de organen die cruciaal zijn om te overleven, worden voorzien van extra bloed en voedingsstoffen. Dit betekent dat je hart en je hersenen een overschot krijgen en je hormonen het absolute minimum bieden aan de overige organen, waaronder de huid.
Normaal gesproken dalen deze stimulerende hormonen weer naar een lager level wanneer ons stressniveau daalt. Ervaren we echter chronisch stress, dan blijven deze stimulerende hormonen in hogere concentraties aanwezig in ons lichaam. Wanneer je huid voor langere tijd minder bloed en voedingsstoffen binnenkrijgt, gaat dit zijn sporen achterlaten.
Wat doet cortisol?
De meeste schadelijke effecten van stress op de huid ontstaan door cortisol. Studies tonen aan dit hormoon de integriteit - en dus de functionaliteit van de beschermende barrière van de huid drastisch verstoort. Ons lichaam zorgt er van nature voor dat de huid voldoende vocht bevat. Cortisol verstoort dit proces doordat het hoofdbestanddeel, wat verantwoordelijk is voor de hoeveelheid vocht in de huid, aanzienlijk vermindert. Het gevolg is een afname van de vochtbarrière wat leidt tot een droge, strakke huid die er dof en grijs uit ziet.
Wanneer onze huid niet in staat is om voldoende vocht vast te houden, is de huid ook vatbaarder voor exfoliatie en rimpels. Tegelijkertijd zorgt een verminderde barrièrefunctie ervoor dat bacteriën, gisten en schimmels gemakkelijker binnen kunnen dringen en ongewenste infecties kunnen veroorzaken. Tot slot wordt de huid sneller blootgesteld aan verschillende allergenen, wat leidt tot een groter aantal allergische reacties met bijbehorende symptomen als roodheid en jeuk.
Huiduitslag door stress
Psoriasis en eczeem zijn de meest voorkomende huidaandoeningen. Aan de basis van beide aandoeningen ligt een aangetaste huidbarrière die aanzienlijk verergerd wordt door chronische stress. Vooral bij patiënten met atopisch eczeem veroorzaakt droogheid een verlaagde drempel waardoor jeuk en huidinfecties zich sterker manifesteren.
Een ontregelde HPA-as is voor patiënten met psoriasis een groter probleem, want dit zorgt voor overmatige pieken van cortisol. Door chronische stress verergert deze onbalans en ontstaat een vicieuze cirkel.
Puisten door stress
Puisten, of ‘Acne vulgaris’ treedt op als gevolg van een combinatie van vier factoren:
- een verhoogde talgproductie
- een overgroei van acne-veroorzakende bacteriën
- een verstopping van de poriën van de huid door de huidresten die bestaan uit dode huidcellen, melanine en talg
- ontsteking
Eerder in dit artikel las je dat chronische stress leidt tot een verhoging van het corticotropine-releasing hormoon (CRH), waardoor de aanmaak van cortisol en adrenaline wordt gestimuleerd. Onderzoek heeft aangetoond dat de sebocyten (de talg-producerende cellen) in de huid sterk reageren op CRH en daarna worden gestimuleerd om meer talg te produceren. Dit zorgt er dus voor dat acne verergert. Hetzelfde geldt voor de zogenaamde stof P die zowel de ontwikkeling, groei en verspreiding van talgklieren bevordert.